امن ترین سبک های فرزند خوانده پروری

حضور والد و فرزندان جدید در روابط خانوادگی با چالش های متعددی همراه بوده. که به دلیل افزایش نرخ طلاق و تشکیل  سیستمی جدید  و شکل گیری روابط  غیر ژنتیکی میان والدین و فرزندان نیاز به وضع قوانین روان شناختی جدید و  آگاهی از باید و نباید های شکل دهی رابطه بیش از گذشته احساس می شود .

از آنجا که سیستم خانواده پس از جابجا شدن یکی از اعضا با فردی جدید یا اضافه شدن عضوی با فرهنگ ، دغدغه های ذهنی  و  به طور کلی پیشینه ای مغایر با دیگر اعضای خانواده به طور کامل تغییر می کند ، لازم است به این روابطی نگاهی علمی و اصولی داشت و به جای برچسب زدن و داشتن برخوردهای سوگیرانه برای پر کردن فاصله های بین فردی در این گونه خانواد ه ها چاره  پیدا کرد .

مطالعات نشان می دهد:

جابجایی والدین در خانواده هایی که فرزندان کم سن و سال تر هستند  با آسیب های کمتری روبرو بوده. و با افزایش سن کودکان و نزدیک شدن آن ها به مرحله نوجوانی  ، احتمال  شکل گیری تنش و درگیری بیشتر خواهد شد . همچنین در خانواده هایی که والدین قبل از طلاق درگیری های شدیدی داشته و استرس های قابل توجهی را به فرزندان منتقل کرده اند. پذیرش والد جدید یا خواهر و برادرهای دیگر با مشکلات بیشتری همراه بوده و نیاز به مداخلات  درمانی و کمک گرفتن از مشاور دارد .

علل سست شدن روابط

دکتر فربد فدایی روان پزشک در خصوص اهمیت وضع قوانین روان شناختی تازه و بهره گیری از متخصصان  برای کمک به بهبود روابط میان والد خوانده ها و فرزندان می گوید ، به طور کلی هر خانواده از همسران و فرزندان تشکیل شده است. این خانواده به صورت یک منظومه عمل می کند. در منظومه میان اعضا روابط دو گانه و چند گانه وجود دارد. در حالی که مجموعه به روابطی گفته می شود که تنها جمع جبری میان آن ها حاکم است .

برای نمونه قرار دادن میز و صندلی کنار هم یک مجموعه را به وجود می آورند. اما زمانی که موجودات زنده کنار یکدیگر قرار می گیرند ، ایجاد منظومه می کنند. یعنی روابط گوناگون از جمله روابط عاطفی بین آن ها بر قرار می شود. در یک خانواده عادی عموما پدر نقش محوری همراه با مادر ایفا می کند . پدر و مادر با یکدیگر روابط ویژه ای داشته  و با هر یک از فرزاندان شان روابطی منحصر به فرد دارند. و روابط میان فرزندان نیز از قوانین خاص خود را دارد .

این متخصص ادامه می دهد:

گاهی دیده می شود ، چند نفر از اعضای این منظومه یک زیر منظومه دیگر به وجود می آوردند. که با عضوی از منظومه رابطه خاصی دارد . برای نمونه ممکن است که مادر با دو نفر از فرزندان ارتباط نزدیکی برقرار کند. و به صورت یکپارچه در مقابل مرد خانواده عکس العمل نشان دهند. به این صورت مشخص می شود که روابط گوناگونی بین اعضا وجود دارد .

برای نمونه در آغاز یک زندگی مشترک ، زن و شوهری که تازه ازدواج کرده اند یک منظومه را تشکیل داده اند. که ارتباط شان با دنیای بیرون کم است. اما پس از مدتی روابط زن و شوهر با دیگران بیشتر می شود. ضمن این که روابط میان فردی خود را هم حفظ کرده اند . پس از تولد فرزند مادر و و کودکان یک زیر منظومه تشکیل می دهند که پدر در آن جایی ندارد و نتیجه آن می شود که پدر احساس سرخوردگی پیدا می کند. و به بیرون از خانواده متمایل می شود. با بهبود روابط و تلاش همسر معمولا پس از چند ماه  دوباره به داخل منظومه ورود پیدا می کند. و روابط میان اعضا برقرار می گردد . اگر این اتفاق نیفتد ، مرد  به دنبال اشتغالات ذهنی و تشکیل زندگی دیگری رفته و کانون خانواده در معرض خطر فروپاشی قرار می گیرد .

به عقیده دکتر فدایی زمانی:

که هر یک از زوج ها  پس از ازدواج اول و داشتن فرزندانی از همسر خود به علت های مختلف ، طلاق گرفته یا به علت فوت همسر بخواهد. با فرد دیگری ازدواج کند. همه این روابط باید ازابتدا  برقرار شود . از آنجایی که میان  فردی که می خواهد ازدواج مجدد داشته باشد و فرزندانش روابط ویژه ای وجود دارد. حضور ناپدری و نامادری سبب به هم خوردن این روابط می شود . پس می توان انتظار داشت ، تنش های زیادی روابط را تهدید کند . زیرا منظومه قبلی نمی تواند حضور میهمان های ناخوانده را پذیرا باشد. و این مسئله بسیاری از مواقع باعث ایجاد تنش های دائمی  یا حذف شدن فرد جدید از منظومه می شود .

تفکرات قالبی

جدیدترین پژوهش های آماری موسسه تحقیقاتی خانواده درمانی آمریکا  نشان می دهد. در جوامع غربی در بیش از 47 درصد از خانواده ها ، میان والدین و فرزندان و خواهران و برادران روابط غیر ژنتیکی وجود دارد و محققان علت   به وجود آمدن تعارضات و تنش های میان فردی در این خانواده ها را نیازمند انجام بررسی های بیشتر و کمک گرفتن از مشاوران برای بهبود بخشیدن الگوهای ارتباطی افراد بیش از گذشته  لازم دانسته اند .

به عقیده پژوهش گران:

ازدواج مجدد افراد و تشکیل خانواده دوم یا سوم ، سیستم ذهنی و رفتاری افراد  را دستخوش تغییر کرده. و بی توجهی به سامان بخشیدن به این تغییرات تبعات نامطلوبی خواهد داشت . در این بین تفکرات قالبی و پیش فرض های ذهنی که افراد از روابط والد خواندگی یا خواهر و برادر خواندگی از کودکی در ذهن داشته و منجر به طرح واره های نادرست ذهنی می شود بر  تنش های بین فردی در این خانواده ها دامن می زند. و مانع از جهت گیری صحیح روابط و تحلیل درست افراد نسبت به یکدیگر خواهد شد .

دکتر فرید فدایی  معتقد است:

تصور کنید فردی که از ازدواج قبلی خود دارای فرزند است با شخصی ازدواج کند که او هم فرزند دارد. طبیعتا این دو منظومه باهم تعارض های شدیدی پیدا می کنند. و تنش در روابط اعضای هر دو منظومه خواه ناخواه به وجود می آید. بنابراین توصیه می شود اگر افرادی که از ازدواج قبلی خود فرزندانی دارند ، قصد ازداوج مجدد دارند حتما پیش از ازدواج با کارشناسان مربوط در این زمینه مشاوره کنند .

اگر مرد و زنی با داشتن فرزندانی از ازدواج قبلی ، زندگی مشترک خود را آغاز کرده. و اکنون با تنش ها و کشمش های زیادی روبرو هستند توصیه می شود  برای بهره مند شدن از روش های مناسب  خانواده درمانی ، به متخصصین مراجعه کنند . دخالت های غیر حرفه ای در این موارد موجب وخامت بیشتر اوضاع می شود .  چنین خانواده هایی با کسب راهنمایی های حرفه ای می توانند مشکلات خود را بر طرف کنند .

خانواده ها باید بدانند که متخصصان می توانند  در این موارد به آن ها کمک بسیاری کنند. زیرا این گروه علاوه بر داشتن دانش  در مورد مسائل روانی و اجتماعی مراجعان ، آموزش های  لازم را برای کمک به حفظ سیستم از طریق درمان های فردی ، گروه درمانی و زوج درمانی دیده اند .

برنامه ای برای تازه واردها  

مطالعه ای که اخیرا در دانشگاه نیویورک انجام گرفت نشان داد. 78 درصد از خانواده هایی که پس از شکست در ازدواج اول مجدد  شکل می گیرد. طعمه پیش فرض های نادرست و غیر حقیقی افراد خانواده شده و به دلیل کامل نبودن اطلاعات افراد خانواده از شخصیت و برنامه های تازه واردها ، الگوهای ارتباطی آسیب پذیر شده. و  روابط بین فردی در این خانواده ها ازهمدل بودن خارج شده و موزاییکی و گسسته خواهند شد .

همچنین این بررسی ها اثبات کرد. در بیشتر از 85 درصد از خانواده ها با روابط غیر ژنتیکی افراد ناخواسته در برابر قوانین طبیعی  خانواده  ، اقدام به منفی کاری کرده و سوگیری ها مانع از شکل گیری روابط صحیح می شود.  و  تنها 15 درصد از این گونه  خانواده ها  رضایت کافی  از سالم بودن روابط دارند .

این در حالی است که به عقیده کارشناسان ، پیدا کردن بینش کافی از روابط ناصحیح و آگاهی از قوانین روان شناختی.  به والدین و فرزندان کمک می کند. که فاصله های ارتباطی خود را شناسایی و مشکلات را مرتفع می کنند . به عقیده پژوهشگران علوم خانواده ،قریب به 56 درصد از فرزند خواند ه ها ، کنترل شدن های وسواسی نا مادری یا نا پدری های  شان را علت نارضایتی آن ها از روابط میان فردی شان در سیستم خانواده معرفی کردند. و طبق نظرکارشناسان برداشت های نادرست ذهنی اکثر این افراد که ریشه در شکل گیری الگوهای نادرست نسبت داده شده به آن ها دارد ، عامل ایجاد هیجان هایی مانند تحت کنترل بودن و آسیب پذیر شدن روابط است .

مطالعات نشان می دهد:

استفاده از سبک فرزند پروری  قاطع و اطمینان بخش در روابط  والد خوانده ها و فرزندان ، به فرزندان کمک می کند تا  دیدگاه بهتری نسبت به والدین تازه  خود پیدا کنند . همچنین امکان تربیت موفق و شکل دهی روابط دوستانه  از سوی  والدین سالم ، شاد و مسئولیت پذیر  امکان پذیر خواهد شد . 

مریم بهریان