پدیدار شناسی دنیای مراجع

مختصری از تاریخچه و فلسفه ی پدیدار شناسی، کاربرد های این فلسفه در اتاق درمان و نحوه ی تحلیل پدیدار شناسانه ی مراجع و آسیب های روانی او. خطوط متفاوت سر انگشت هر انسانی، ساده ترین دلیل بر منحصر به فرد بودن این “وجود پیچیده” است.

هر فرد انسانی به عنوان آمیزه ای از ویژگی های بی همتای فیزیولوژیک، روانی و اجتماعی موجود یگانه ای است که خود، دنیا و جهان را به شیوه ی خاص و منحصر به فرد خویش تجربه و ادراک می نماید؛ سالیان طولانی دانش روانشناسی با طبقه بندی اختلالات و قرار دادن افراد در گروه هایی که بر اساس علائم و سندرم ها متمایز می‌شدند این حقیت بسیار مهم را نادیده می گرفت که بیمار یا مراجع پیش از هر چیز “انسان منحصر به فردی” است که جهان را به شکل خاص خویش تجربه می کند. پدیدارشناسی دانشی است که با ورود خود به روانشناسی این امکان را فراهم می آورد که ما قبل از هر تشخیص و درمانی و استفاده از هر رویکردی ، به “فهمی ناب از جهان مراجع” دست پیدا کنیم و با شکل دادن یک رابطه ی انسانی فرصتی فراهم آوریم تا مراجع به عنوان یک “انسان”، داستان زندگی خویش را برایمان روایت کند.

در این درسگفتارها تلاش شده است تا با بهره مندی از آرا بزرگانی چون “کی یر کگور”، “لویناس”، مارسل”، “مرلوپونتی”، “دلوز”، “رولو می”، “هوسرل” و دیگر اندیشمندان، ویژگی های برقراری چنین رابطه ی اصیلی بیان شود و همچنین توضیح داده ایم چگونه با استفاده از آرا “مینکفسکی” و “بینزوانگر”  (از پیشگامان روانپزشکی پدیدارشناسانه) می توانیم به تحلیلی علمی و جامع از تجربیات بیان شده ی افرادی برسیم که با “امید” به درک شدن و کمک گرفتن از سوی درمانگر، راهی اتاق درمان شده اند.

جلسه اول:

برای قرن های طولانی روانشناسان و روانپزشکان با این سوال روبرو بوده اند که “آیا ما می توانیم به فهمی واقعی از جهان مراجع، همانگونه که او ادراک و تجربه می کند، دست پیدا کنیم؟”
پدیدارشناسی با فراتر رفتن از مرز های مرسوم و دسته بندی افراد در اختلالات، علائم و سندرم ها این امکان را به درمانگران می‌دهد تا به “فهمی ناب از انسان و تجربه ی زیسته ی منحصر به فرد او” دست پیدا کنند. در این ویدئو ضمن توضیح مختصری پیرامون تاریخ و ضرورت شکل گیری پدیدارشناسی نشان داده ایم چگونه رواندرمانگران پدیدارشناس همچون “مینکفسکی” و “بینزوانگر” با استفاده از آموزه های این فلسفه در درمان توانسته اند بر “غده ی سرطانی” حاکم بر روانشناسی متداول یعنی “جدایی سوژه و ابژه” غلبه نمایند و زمینه ورود به دنیای مراجع را همانگونه که خود او تجربه می کند فراهم آورند.

جلسه دوم :

در این جلسه، ضمن توضیح جایگاه پدیدارشناسی در دسته بندی های متداول از دانش روانشناسی، با توجه به نظریه “گپستال” روانپزشک پدیدارشناس، تحت عنوان “عاطفه روانپزشکانه شگفتی” شرح داده ایم چگونه می توانیم با استفاده از اندیشه های “لویناس” و دسته بندی وی از فرهنگ “عبری_سامی” و “یونانی”، مراجع را به عنوان “دیگری”، انسانی منحصر به فرد در نظر بگیریم که هرگز به طور کامل در تئوری ها و طبقه بندی های روانشناسی نمی گنجد. به بیان “مارسل” او “راز” است که ما با حیرت و “گشودگی”، “بودن” و حضورش را در یک رابطه اصیل ممکن می نماییم. و در نهایت “دیگری”، با روایت داستان خویش ، “آنچه در اوست” را، به “آنچه روبروی اوست” مبدل می نماید و “راز” خود را برای درمانگر و مراجع آشکار می نماید.

جلسه سوم:

در این جلسه توضیح داده ایم، چگونه در پدیدارشناسی به جای استفاده از مشاهده برای درک مساله ی فرد در دنیای خودش، ما با “دیگری”، به “ملاقات” می رویم. نشان می دهیم چگونه هر شخص “دنیای منحصر به فرد خود” را تجربه می کند و ما باید پیش از توجه به رفتارها و علائم وی ، “دنیای او” را ببینیم. همچنین شکل گیری یک رابطه ی انسانی را از نگاه “مارتین بوبر” توضیح داده ایم و با توجه به آرا کی یر کگور و لکان روشن نموده ایم در چه رابطه ای “وزن تجربه ی دورونی” فرد در بیرون از وجود فرد قابل بازیابی می باشد.

جلسه چهارم:

در این جلسه، به توضیح “ادراک بدن مند” پرداخته ایم و با استفاده از آرا “ژیل دلوز” و “مرلوپونتی” شرح داده ایم، چگونه در رابطه با مراجع، با تمام “حواس” خود حضور یابیم و اینگونه به مراجع کمک نماییم تا “بودن” خویش را دریابد. همچنین توضیح داده ایم چگونه در مقام یک درمانگر، بدن خود را از اندام تهی نماییم و به جای گوش دادنِ صرف، با تمام وجود با هستیِ مراجع یکی شویم تا به بالاترین درک از تجربه ی زیسته ی او برسیم.

جلسه پنجم:

در این درسگفتار، با اشاره به آرا “هوسرل”، نشان داده ایم چگونه با “اپوخه” کردن یا در پرانتز گذاشتن باورها، ارزش ها و دانسته های خود، به عنوان درمانگر، می توان به درک نابی از دنیای مراجع رسید. همچنین با استفاده از اندیشه های مینکفسکی، از این جلسه “تحلیل پدیدارشناسانه” را نیز آغاز کرده ایم و نشان داده ایم ، چطور هر انسانی دنیا را به شکل ویژه و منحصر به فرد خود تجربه می نماید و ما به عنوان یک درمانگر باید از میان گفته های مراجع و دریافت هایمان از او و با دسته بندی درست و تحليل مقوله های اصلی گفته های وی، بتوانیم دنیای او را به همان شکل که خود تجربه می کند، نزد خویش، بازسازی نماییم تا قادر شویم درمان درستی ارائه دهیم.

جلسه ششم:

در این جلسه و در ادامه ی “تحلیل پدیدارشناسانه” با اشاره به تصاویر بالینی از افراد مبتلا به اختلالات گوناگون شرح داده ایم، چطور درک از “زمان” و “مکان”، برای هر فرد به صورتی منحصر به فرد انجام می گیرد. اهمیت این مبحث چنانکه خواهید دید نه تنها در تشخیص انواع اختلالات و ارائه ی درمان مناسب، بسیار کمک کننده می باشد، بلکه بیش از هر روش دیگری، درمانگر را به درک دنیای منحصر به فردی که مراجع تجربه می کند، نزدیک می نماید.

کلید واژه ها: پدیدارشناسی، تحلیل پدیدارشناسانه، تجربه زیسته ، دیگری، رابطه انسانی، درمان پدیدارشناسانه

آشنایی با مفاهیم اصیل پدیدارشناسی، جهت کاربرد در شناخت و درمان مراجعین

تمامی 6 جلسه ی مجموعه پدیدار شناسی دنیای مراجع به تفکیک جلسات یا به صورت یکجا (در صورت انتخاب)