مختصری از تاریخچه و فلسفه‌ی پدیدار شناسی، کاربردهای این فلسفه در اتاق درمان و نحوه‌ی تحلیل پدیدار شناسانه‌ی مراجع و آسیب‌های روانی او. خطوط متفاوت سر انگشت هر انسانی، ساده ترین دلیل بر منحصر به فرد بودن این “وجود پیچیده” است.

هر فرد انسانی به عنوان آمیزه‌ای از ویژگی‌های بی‌همتای فیزیولوژیک، روانی و اجتماعی، موجود یگانه‌ای است که خودش، دنیا و جهان را به شیوه‌ی خاص و منحصر به فرد خویش تجربه و ادراک می‌نماید. سالیان طولانی، دانش روانشناسی با طبقه‌بندی اختلالات و قرار دادن افراد در گروه‌هایی که بر اساس علائم و سندرم‌ها متمایز می‌شدند این حقیت بسیار مهم را نادیده می‌گرفت که بیمار یا مراجع، پیش از هر چیز “انسان منحصر به فردی” است که جهان را به شکل خاص خویش تجربه می‌کند. پدیدارشناسی دانشی است که با ورود خود به روانشناسی این امکان را فراهم می‌آورد که ما قبل از هر تشخیص و درمانی و استفاده از هر رویکردی، به “فهمی ناب از جهان مراجع” دست پیدا کنیم و با شکل دادن یک رابطه‌ی انسانی فرصتی فراهم آوریم تا مراجع به عنوان یک “انسان”، داستان زندگی خویش را برایمان روایت کند.

در این دوره چه چیزی آموزش داده می‌شود؟

در این درسگفتارها تلاش شده است تا با بهره‌مندی از آرا بزرگانی چون “کی‌یر کگور” “لویناس” “مارسل” “مرلوپونتی” “دلوز” “رولو می” “هوسرل” و دیگر اندیشمندان، ویژگی‌های برقراری چنین رابطه‌ی اصیلی بیان شود و همچنین توضیح داده ایم چگونه با استفاده از آرا “مینکفسکی” و “بینزوانگر”  (از پیشگامان روانپزشکی پدیدارشناسانه) می‌توانیم به تحلیلی علمی و جامع از تجربیات بیان شده‌ی افرادی برسیم که با “امید” به درک شدن و کمک گرفتن از سوی درمانگر، راهی اتاق درمان شده اند.

جلسه اول:

برای قرن‌های طولانی روانشناسان و روانپزشکان با این سوال روبرو بوده اند که “آیا ما می‌توانیم به فهمی واقعی از جهان مراجع، همانگونه که او ادراک و تجربه می‌کند، دست پیدا کنیم؟” پدیدارشناسی با فراتر رفتن از مرزهای مرسوم و دسته بندی افراد در اختلالات، علائم و سندرم ها این امکان را به درمانگران می‌دهد تا به “فهمی ناب از انسان و تجربه‌ی زیسته‌ی منحصر به فرد او” دست پیدا کنند. در این ویدئو ضمن توضیح مختصری پیرامون تاریخ و ضرورت شکل گیری پدیدارشناسی نشان داده ایم چگونه روان‌درمانگران پدیدارشناس همچون “مینکفسکی” و “بینزوانگر” با استفاده از آموزه‌های این فلسفه در درمان توانسته اند بر “غده‌ی سرطانی” حاکم بر روانشناسی متداول یعنی “جدایی سوژه و ابژه” غلبه نمایند و زمینه ورود به دنیای مراجع را همانگونه که خود او تجربه می‌کند فراهم آورند.

جلسه دوم :

در این جلسه، ضمن توضیح جایگاه پدیدارشناسی در دسته‌بندی‌های متداول از دانش روانشناسی، با توجه به نظریه “گپستال” روانپزشک پدیدارشناس، تحت عنوان “عاطفه روانپزشکانه شگفتی” شرح داده ایم چگونه می‌توانیم با استفاده از اندیشه‌های “لویناس” و دسته‌بندی وی از فرهنگ “عبری_سامی” و “یونانی”، مراجع را به عنوان “دیگری”، انسانی منحصر به فرد در نظر بگیریم که هرگز به طور کامل در تئوری‌ها و طبقه‌بندی‌های روانشناسی نمی‌گنجد. به بیان “مارسل” او “راز” است که ما با حیرت و “گشودگی”، “بودن” و حضورش را در یک رابطه اصیل ممکن می‌نماییم. و در نهایت “دیگری”، با روایت داستان خویش ، “آنچه در اوست” را، به “آنچه روبروی اوست” مبدل می نماید و “راز” خود را برای درمانگر و مراجع آشکار می‌نماید.

جلسه سوم:

در این جلسه توضیح داده ایم، چگونه در پدیدارشناسی به جای استفاده از مشاهده برای درک مساله‌ی فرد در دنیای خودش، ما با “دیگری”، به “ملاقات” می‌رویم. نشان می‌دهیم چگونه هر شخص “دنیای منحصر به فرد خود” را تجربه می‌کند و ما باید پیش از توجه به رفتارها و علائم وی ، “دنیای او” را ببینیم. همچنین شکل‌گیری یک رابطه‌ی انسانی را از نگاه “مارتین بوبر” توضیح داده ایم و با توجه به آرا “کی‌یر کگور” و لکان روشن نموده ایم در چه رابطه‌ای “وزن تجربه‌ی دورونی” فرد در بیرون از وجود فرد قابل بازیابی می‌باشد.

جلسه چهارم:

در این جلسه، به توضیح “ادراک بدن مند” پرداخته ایم و با استفاده از آرا “ژیل دلوز” و “مرلوپونتی” شرح داده ایم، چگونه در رابطه با مراجع، با تمام “حواس” خود حضور یابیم و اینگونه به مراجع کمک نماییم تا “بودن” خویش را دریابد. همچنین توضیح داده ایم چگونه در مقام یک درمانگر، بدن خود را از اندام تهی نماییم و به جای گوش دادنِ صرف، با تمام وجود با هستیِ مراجع یکی شویم تا به بالاترین درک از تجربه‌ی زیسته‌ی او برسیم.

جلسه پنجم:

در این درسگفتار، با اشاره به آرا “هوسرل”، نشان داده ایم چگونه با “اپوخه” کردن یا در پرانتز گذاشتن باورها، ارزش‌ها و دانسته‌های خود، به عنوان درمانگر، می‌توان به درک نابی از دنیای مراجع رسید. همچنین با استفاده از اندیشه‌های مینکفسکی، از این جلسه “تحلیل پدیدارشناسانه” را نیز آغاز کرده ایم و نشان داده ایم ، چطور هر انسانی دنیا را به شکل ویژه و منحصر به فرد خود تجربه می‌نماید و ما به عنوان یک درمانگر باید از میان گفته‌های مراجع و دریافت‌هایمان از او و با دسته‌بندی درست و تحليل مقوله‌های اصلی گفته‌های وی، بتوانیم دنیای او را به همان شکل که خود تجربه می‌کند، نزد خویش، بازسازی نماییم تا قادر شویم درمان درستی ارائه دهیم.

جلسه ششم:

در این جلسه و در ادامه‌ی “تحلیل پدیدارشناسانه” با اشاره به تصاویر بالینی از افراد مبتلا به اختلالات گوناگون شرح داده ایم، چطور درک از “زمان” و “مکان”، برای هر فرد به صورتی منحصر به فرد انجام می‌گیرد. اهمیت این مبحث چنانکه خواهید دید نه تنها در تشخیص انواع اختلالات و ارائه‌ی درمان مناسب، بسیار کمک کننده می‌باشد، بلکه بیش از هر روش دیگری، درمانگر را به درک دنیای منحصر به فردی که مراجع تجربه می‌کند، نزدیک می نماید.

و در آخر:

هدف دوره:  آشنایی با مفاهیم اصلی پدیدار شناسی، جهت کاربرد در شناخت و درمان مراجعین

موارد دریافتی از این دوره:  فایل تصویری تمامی 6 جلسه ی مجموعه پدیدار شناسی دنیای مراجع

کلید واژه‌ها:  پدیدارشناسی، تحلیل پدیدارشناسانه، تجربه زیسته ، دیگری، رابطه انسانی، درمان پدیدارشناسانه