آزار جنسی و تجاوز چیست؟ راهکارهای درمانی

تجاوز یکی از رخدادهایی است که آسیب های بسیاری را بر  روی قربانی برجای می‌گذارد. اما با مورد حمایت قرار گرفتن او از طرف جامعه و اطرافیان می‌توان این آسیب ها را به حداقل رساند.

تجاوز جنسی چیست؟

تجاوز امری است که به صورت ضرب و شتم و بدون رضایت فرد مقابل باشد و او را وادار به انجام عمل جنسی کند.تجاوز جنسی اغلب با استفاده از زور یا با سو استفاده از دیگری انجام می شود.

تجاوز جنسی یک تجربه آسیب زاست که از نظر جسمی و روانی و جامعه شناختی بر قربانی تاثیر می‌گذارد.

این اصطلاح همچنین هرگونه رفتار بزرگسالان نسبت به کودک برای تحریک جنسی را در بر می گیرد. استفاده از کودک ، یا سایر افراد زیر سن رضایت ، برای تحریک جنسی ، به عنوان سو استفاده جنسی از کودک یا تجاوز تلقی می شود.این عمل می‌تواند با اجبار فیزیکی، تهدید و یا سوءاستفاده از فردی که ناتوان است رخ دهد.

انواع مختلف تجاوز:

تجاوز ممکن است توسط آشنا، و یا به صورت تجاوز دست جمعی، یا زناشویی و زوجی، تجاوز به محارم، سوءاستفاده جنسی از کودکان، تجاوز در زندان، تجاوز جنگی و … صورت گیرد.

تا به حال هیچ نظریهٔ نتوانسته به‌طور قطعی انگیزه‌های تجاوز را توضیح دهد. اما چند عامل از طرف روانشناسان پیشنهاد شده‌. این عوامل عبارتند از: محدودیت ها، خشم، میل به قدرت، دیگرآزاری، ارضای جنسی و فشارهای تکاملی است.

عارضه های تجاوز:

اتفاق ناگواری همچون تجاوز، فشار روانی بسیاری را بر قربانی وارد می‌کند. قربانیان تجاوز می‌توانند به خاطر آزار و اذیت به شدت دچار آسیب شوند.مثلاً ممکن است به دلیل عدم تمرکز، الگوهای خواب و غذا خوردن آنها دچار مشکل شود.

پس از تجاوز، این امر عادی است که قربانی اختلال استرس حاد را تجربه کند که شامل نشانه‌هایی مشابه نشانه‌های اختلال استرس پس از آسیب است مانند عواطف شدید و گاهی غیرقابل پیش‌بینی؛ یکی از مهم ترین عوارضی که بعد از تجاوز بروز می‌کند اختلال استرس پس از سانحه یا همان PTSD است، که فرد صحنه های تجاوز جنسی را دوباره مرور می‌کند.

اختلال افسردگی متوسط یا شدید(حدود ۷۰٪ از قربانیان تجاوز و آزار جنسی دچار افسردگی می‌شوند).

این افراد ممکن است نسبت به جنس مخالف بدبین می‌شود.

مبتلا شدن به اختلالات اضطرابی

مشکلات ارتباطی و هیجانی و عاطفی

گرایش به خودکشی در این افراد بسیار بالاست.

آنها اغلب عصبی هستند و اضطراب مزمن دارند، علائمی مثل ترس، بی پناهی، شوک، احساس حقارت حتی ملامت در آنها وجود دارد.

این اختلال ها در زنان همه ی کشور ها مشترک است.

بیشتر زنانی که مورد تجاوز قرار می‌گیرند یا می‌خواهند این واقعه را از ذهن بیرون کنند یا مایل به انجام فرایند معاینه پزشکی، بازجویی پلیس و رسیدگی دادگاه نیستند.

این افراد شدیداً بی‌حال و کسل به نظر می‌رسند.

از کارها، مکان‌ها، افکار یا احساساتی که تجاوز را یادآوری می‌کنند می پرهیزند.

معمولا بخش‌های مهم تجاوز را به یاد نمی آورند.

عارضه جسمی

• خونریزی واژن/مقعد/عفونت
• عفونت های دستگاه ادرار
• بارداری
• ایدز
• فشار خون بالاو …

راه کارهای درمان

اولین و مهمترین کار این است که فرد به روان پزشک و متخصص زنان مراجعه کند. خانواده نقش بسیار مهمی را در این امر ایفا می‌کند، که با حمایت کردن از فرزند خود می‌توانند برای بهبود هرچه سریعتر به او کمک کنند.

یک نکته مهم اینکه خانواده های قربانینان باید بدانند که به هیچ عنوان بعد از این حادثه فرزند خود را به ازدواج ترغیب نکنند.

کمک گرفتن از یک روانشناس، شرکت کردن در جلسات رواندرمانی و همچنین جلسات گروه درمانی برای بهبود فردیکه مورد تجاوز قرار گرفته بسیار مفید خواهد بود.

آزار جنسی معضلی است که در بسیاری از جوامع رخ داده و نه تنها زنان بلکه مردان هم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، که متاسفانه ما نیز در کشورمان روزانه شاهد اخبار زیادی هستیم که در این باره از فضای مجازی پخش میشود.

آمار جنسی در ایران

به دلیل حساسیت های بالای اجتماعی چندان آمار رسمی از تجاوز در ایران منتشر نمی‌شود.

روز شنبه ۲۶ مرداد ۱۳۹۹، سعید مدنی (جامعه‌شناس) در گفتگو با روزنامه شرق، با تأکید بر اینکه ۸۰ درصد موارد آزار جنسی در ایران گزارش نمی‌شود، گفت: «بیشترین آمار تجاوز» که گزارش شده مربوط به استان تهران است. او آمار تجاوزهای جنسی اعلام شده در استان تهران را سالانه ۱۶۵۰ مورد اعلام کرده‌است. به گفته سعید مدنی نتایج برخی مطالعات موردی نشان می‌دهد که قربانیان تجاوز در استان کهگیلیویه‌وبویراحمد میانگین سنی ۲۰ ساله داشته‌اند و برخی قربانیان ۷ ساله بوده‌اند. وی می‌گوید یک مطالعه موردی دیگر نشان می‌دهد که در استان اصفهان میانگین سنی قربانیان تجاوز جنسی ۲۳ سال بوده‌است. این جامعه‌شناس با تأکید بر اینکه «حمایت از قربانی تجاوز در قانون ایران حداقلی است، گفته‌است: «هیچ ارزیابی دقیقی از قربانیان تجاوز در کشور نداریم».

نیلوفر فیلی زاده_روانشناس